Bruce Tuckman, een Amerikaanse psycholoog, heeft in 1965 de theorie van teamontwikkeling gepresenteerd, die uit vier fasen bestaat. Deze theorie is nog steeds superactueel.
De vier fasen zijn:
- forming (vorming);
- storming (storming);
- norming (normering);
- performing (uitvoering).
We beschrijven de fasen hier bondig:
- Forming (vorming). In deze eerste fase komen individuele teamleden bij elkaar en leren ze elkaar kennen.
- Ze onderzoeken de doelstellingen van het team en proberen te begrijpen wat er van hen wordt verwacht. Teamleden zijn vaak beleefd en voorzichtig in hun interacties, omdat ze elkaar nog niet goed kennen. Er is veel afhankelijkheid van de teamleider voor sturing en richting.
- Storming (storming). In deze fase beginnen teamleden hun eigen ideeën en meningen naar voren te brengen, wat kan leiden tot conflicten en spanningen binnen het team. Men ontdekt de sterktes, maar ook ambetante verschillen … Dit komt doordat individuele persoonlijkheden, werkstijlen en overtuigingen met elkaar botsen. Het is een kritieke fase waarbij het team moet leren omgaan met verschillende standpunten en meningen.
- Norming (normering). Tijdens de derde fase begint het team conflicten te overwinnen en een gezamenlijke identiteit te ontwikkelen. Er worden normen en regels vastgesteld voor de samenwerking, teamleden gaan samenwerken en ondersteunen elkaar meer. Er ontstaat een grotere cohesie en vertrouwen tussen de teamleden.
- Performing (uitvoering). In deze fase functioneert het team op zijn hoogtepunt. Het team heeft een duidelijke structuur, de communicatie verloopt soepel en de individuele vaardigheden en talenten worden effectief ingezet om de doelstellingen van het team te bereiken. Het team is vrij zelfsturend en kan resultaten behalen zonder intensieve supervisie.
Tuckman formuleerde nog een laatste fase, namelijk de adjourning fase (afscheid nemen). Dit is de fase waarin teamleden afscheid nemen van elkaar. Deze fase is zeker van toepassing op projectteams, maar ook deels op gewone teams.
Het is belangrijk om te begrijpen dat teamontwikkeling geen lineair proces is en dat teams kunnen teruggaan naar eerdere fasen als er nieuwe uitdagingen of veranderingen optreden. Teamleden en -leiders moeten zich bewust zijn van de fase waarin het team zich bevindt, zodat ze passende strategieën kunnen toepassen om het team effectief te begeleiden en te ondersteunen tijdens het groeiproces.
Deze vier (of vijf) fasen zijn dus uitermate nuttig en behulpzaam voor elke leidinggevende om de dynamieken en flows in een team te herkennen en erop te kunnen inspelen. We merken bijvoorbeeld vaak dat leidinggevenden de ‘storming’ fase nogal vervelend vinden en er zo snel mogelijk vanaf willen, terwijl deze fase zijn kans moet krijgen en uitermate belangrijk is om naar de normeringsfase te kunnen overgaan met aandacht, focus en goesting.
